English
अथर्ववेद - काण्ड 3/ सूक्त 18/ मन्त्र 6
सूक्त - अथर्वा
देवता - वनस्पतिः
छन्दः - उष्णिग्गर्भापथ्यापङ्क्तिः
सूक्तम् - वनस्पति
अ॒भि ते॑ऽधां॒ सह॑माना॒मुप॑ तेऽधां॒ सही॑यसीम्। मामनु॒ प्र ते॒ मनो॑ व॒त्सं गौरि॑व धावतु प॒था वारि॑व धावतु ॥
स्वर सहित पद पाठअ॒भि । ते॒ । अ॒धा॒म् । सह॑मानाम् । उप॑ । ते॒ । अ॒धा॒म् । सही॑यसीम् । माम् । अनु॑ । प्र । ते॒ । मन॑: । व॒त्सम् । गौ:ऽइ॑व । धा॒व॒तु॒ । प॒था । वा:ऽइ॑व । धा॒व॒तु॒ ॥१८.६॥
स्वर रहित मन्त्र
अभि तेऽधां सहमानामुप तेऽधां सहीयसीम्। मामनु प्र ते मनो वत्सं गौरिव धावतु पथा वारिव धावतु ॥
स्वर रहित पद पाठअभि । ते । अधाम् । सहमानाम् । उप । ते । अधाम् । सहीयसीम् । माम् । अनु । प्र । ते । मन: । वत्सम् । गौ:ऽइव । धावतु । पथा । वा:ऽइव । धावतु ॥१८.६॥
अथर्ववेद - काण्ड » 3; सूक्त » 18; मन्त्र » 6
भाषार्थ -
[হে হবু পতি !] (তে অভি) তোমার অভিমুখে অর্থাৎ সম্মুখে, (সহমানাম্) পরাজিতকারিনী ঔষধিকে (অধাম্) আমি হবু পত্নী রেখে দিয়েছি, (সহীয়সীম্) অতিশয় পরাজিতকারিনী ঔষধিকে (উপ) তোমার কাছে (অধাম্) আমি রেখে দিয়েছি; (মাম্ অনু) আমার অনুকূলতায় (তে) তোমার (মনঃ) মন (প্র ধাবতু) শীঘ্র দৌড়ে আসুক/ধাবিত হোক, (ইব) যেমন (গৌঃ) অর্থাৎ দুগ্ধবতী গাভী (বৎস) নিজের বাছুরের দিকে (ধাবতু) দৌড়ে আসে/ধাবিত হয়, (ইব) যেমন (বাঃ) বারি অর্থাৎ জল (পথা) নিম্ন পথ দ্বারা (ধাবতু) দৌড়ে প্রবাহিত হয়।
टिप्पणी -
["অভি" অর্থাৎ সম্মুখে রাখা এবং “উপ" অর্থাৎ নিকটে রাখা, এই দুই ভাবের মধ্যে অন্তর আছে, পার্থক্য আছে। ঔষধি হবু-পতির মনকে, হবু পত্নীর দিকে আকৃষ্ট করে এবং হবু-পতির মন যেন দৌড়ে হবু-পত্নীর দিকে নত হয়।]