English
अथर्ववेद - काण्ड 3/ सूक्त 30/ मन्त्र 1
सूक्त - अथर्वा
देवता - चन्द्रमाः, सांमनस्यम्
छन्दः - अनुष्टुप्
सूक्तम् - सांमनस्य सूक्त
सहृ॑दयं सांमन॒स्यमवि॑द्वेषं कृणोमि वः। अ॒न्यो अ॒न्यम॒भि ह॑र्यत व॒त्सं जा॒तमि॑वा॒घ्न्या ॥
स्वर सहित पद पाठसऽहृ॑दयम् । सा॒म्ऽम॒न॒स्यम् । अवि॑ऽद्वेषम् । कृ॒णो॒मि॒ । व॒: । अ॒न्य: । अ॒न्यम् । अ॒भि । ह॒र्य॒त॒ । व॒त्सम् । जा॒तम्ऽइ॑व । अ॒घ्न्या ॥३०.१॥
स्वर रहित मन्त्र
सहृदयं सांमनस्यमविद्वेषं कृणोमि वः। अन्यो अन्यमभि हर्यत वत्सं जातमिवाघ्न्या ॥
स्वर रहित पद पाठसऽहृदयम् । साम्ऽमनस्यम् । अविऽद्वेषम् । कृणोमि । व: । अन्य: । अन्यम् । अभि । हर्यत । वत्सम् । जातम्ऽइव । अघ्न्या ॥३०.१॥
अथर्ववेद - काण्ड » 3; सूक्त » 30; मन्त्र » 1
भाषार्थ -
[হে সদ্গৃহস্থগণ!] (বঃ) তোমাদের জন্য (সহৃদয়ম্) সমানহৃদয়, (সাংমনস্যম্) সমান মন, (অবিদ্বেষম্) দ্বেষের অভাব (কৃণোমি) আমি পরমেশ্বর নিয়ত করি, (অন্যো অন্যম্) পরস্পর একে-অপরের (অভিহর্যত) কামনা করো, একে-অপরকে চাও। (অঘ্ন্যা জাতং বৎসমিব) গাভী যেমন নবজাত বাছুরকে চায়।
टिप्पणी -
[হৃদয়ের সমানতা হলো, ভাবনার সমানতা, পরস্পর প্রেম। মনের সমানতা হলো বিচারের সমানতা। দুই প্রকারের সমানতা হয়ে গেলে পারস্পরিক বিদ্বেষ-এর অভাব হয়ে যায় এবং পরস্পরের সাথে মিলিত হওয়ার কামনা অর্থাৎ ইচ্ছা করো, যেমন গাভী নবজাত নিজের বাছুরকে চায়, তাকে ভালোবাসে। অঘ্ন্যা-এর অর্থ হলো, ন-হন্তব্যা, যার হনন করা উচিৎ নয়।]