English
अथर्ववेद - काण्ड 10/ सूक्त 3/ मन्त्र 2
सूक्त - अथर्वा
देवता - वरणमणिः, वनस्पतिः, चन्द्रमाः
छन्दः - भुरिक्त्रिष्टुप्
सूक्तम् - सपत्नक्षयणवरणमणि सूक्त
प्रैणा॑ञ्छृणीहि॒ प्र मृ॒णा र॑भस्व म॒णिस्ते॑ अस्तु पुरए॒ता पु॒रस्ता॑त्। अवा॑रयन्त वर॒णेन॑ दे॒वा अ॑भ्याचा॒रमसु॑राणां॒ श्वः श्वः॑ ॥
स्वर सहित पद पाठप्र । ए॒ना॒न् । शृ॒णी॒हि॒ । प्र । मृ॒ण॒ । आ । र॒भ॒स्व॒ । म॒णि: । ते॒ । अ॒स्तु॒ । पु॒र॒:ऽए॒ता । पु॒रस्ता॑त् । अवा॑रयन्त । व॒र॒णेन॑ । दे॒वा: । अ॒भि॒ऽआ॒चा॒रम् । असु॑राणाम् । श्व:ऽश्व॑: ॥३.२॥
स्वर रहित मन्त्र
प्रैणाञ्छृणीहि प्र मृणा रभस्व मणिस्ते अस्तु पुरएता पुरस्तात्। अवारयन्त वरणेन देवा अभ्याचारमसुराणां श्वः श्वः ॥
स्वर रहित पद पाठप्र । एनान् । शृणीहि । प्र । मृण । आ । रभस्व । मणि: । ते । अस्तु । पुर:ऽएता । पुरस्तात् । अवारयन्त । वरणेन । देवा: । अभिऽआचारम् । असुराणाम् । श्व:ऽश्व: ॥३.२॥
अथर्ववेद - काण्ड » 10; सूक्त » 3; मन्त्र » 2
विषय - असुरों के अत्याचार से रक्षण
पदार्थ -
१. (एनान्) = शत्रुभूत रोगादि को (प्रशृणीहि) = नष्ट कर, (प्रमृण) = कुचल दे, (आरभस्व) = इन्हें निग्रहीत कर ले। यह (ते मणि:) = तेरी वीर्यमणि (पुरस्तात्) = सर्वप्रथम (पुरएता अस्तु) = आगे चलनेवाली हो, अर्थात् यह मणि ऊर्ध्व गतिवाली बने। २. (देवा:) = देववृत्ति के पुरुष (वरणेन) = इस वरणमणि के द्वारा-रोगों का निवारण करनेवाली मणि के द्वारा (असुराणाम्) = असुरों के (श्वः श्व:) = कल कल होनेवाले (अभ्याचारम्) = आक्रमणों को (अवारयन्त) = रोकते हैं। इस वीर्यमणि के रक्षण से आसुरभावों का आक्रमण नहीं होता।
भावार्थ -
हम शरीर में वीर्यमणि को प्रथम स्थान देनेवाले बनें। यह हमें रोगों व आसुरभावों के आक्रमण से बचाए।
इस भाष्य को एडिट करें