English
अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 128/ मन्त्र 11
सूक्त -
देवता - प्रजापतिरिन्द्रो वा
छन्दः - विराडार्ष्यनुष्टुप्
सूक्तम् - कुन्ताप सूक्त
वा॑वा॒ता च॒ महि॑षी स्व॒स्त्या च यु॒धिंग॒मः। श्वा॒शुर॑श्चाया॒मी तो॒ता कल्पे॑षु सं॒मिता॑ ॥
स्वर सहित पद पाठवा॒वा॒ता । च॒ । महि॑षी । स्व॒स्त्या । च । युधिंगम: ॥ श्वा॒शुर॑: । च । अया॒मी । तो॒ता । कल्पे॑षु । सं॒मिता ॥१२८.११॥
स्वर रहित मन्त्र
वावाता च महिषी स्वस्त्या च युधिंगमः। श्वाशुरश्चायामी तोता कल्पेषु संमिता ॥
स्वर रहित पद पाठवावाता । च । महिषी । स्वस्त्या । च । युधिंगम: ॥ श्वाशुर: । च । अयामी । तोता । कल्पेषु । संमिता ॥१२८.११॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 128; मन्त्र » 11
भाषार्थ -
(চ) এবং (বাবাতা) বায়ুর সমান সক্রিয় (মহিষী) মহাগুণবতী স্ত্রী, (চ) এবং (স্বস্ত্যা) দেশের কল্যাণ ভাবনা কামনা করে (যুধিঙ্গমঃ) যুদ্ধে গমনকারী যোদ্ধা, (চ) এবং (শ্বাশুরঃ) শীঘ্রতাপূর্বক কার্যকর্তা (অয়ামী) অদীর্ঘসূত্রী অর্থাৎ কার্য থেকে উপরাম/বিশ্রাম না নেওয়া ভৃত্য, (তা উ তা) এঁরা সবাই (কল্পেষু) কল্প-কল্পান্তরে এক সমান মান্য হয়েছে—অর্থাৎ উপাদেয়।
- [মহিষী=মন্ত্র ১০ এ দুরাচারিণী। An immoral women (আপ্টে)। ১১ এ মহিষী=মহাগুণবতী স্ত্রী। শ্বাশুরঃ=শু (শীঘ্র)+আশু (শীঘ্র)+র; অর্থাৎ অতিশীঘ্র কার্যকর্তা। অয়ামী=অ+যম্ (উপরমে)। উপরম=আরাম, কার্য-বিমুখতা।]
इस भाष्य को एडिट करें