English
अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 91/ मन्त्र 11
स॒त्यमा॒शिषं॑ कृणुता वयो॒धै की॒रिं चि॒द्ध्यव॑थ॒ स्वेभि॒रेवैः॑। प॒श्चा मृधो॒ अप॑ भवन्तु॒ विश्वा॒स्तद्रो॑दसी शृणुतं विश्वमि॒न्वे ॥
स्वर सहित पद पाठस॒त्याम् । आ॒ऽशिषम् । कृ॒णु॒त॒ । व॒य॒:ऽधै । की॒रिम् । चि॒त् । हि । अव॑थ । स्वेभि॑: । एवै॑: ॥ प॒श्चा । मृध॑: । अप॑ । भ॒व॒न्तु॒ । विश्वा॑: । तत् । रो॒द॒सी॒ इति॑ । शृ॒णु॒त॒म् । वि॒श्व॒मि॒न्वे इति॑ वि॒श्व॒म्ऽइ॒न्वे ॥९१.११॥
स्वर रहित मन्त्र
सत्यमाशिषं कृणुता वयोधै कीरिं चिद्ध्यवथ स्वेभिरेवैः। पश्चा मृधो अप भवन्तु विश्वास्तद्रोदसी शृणुतं विश्वमिन्वे ॥
स्वर रहित पद पाठसत्याम् । आऽशिषम् । कृणुत । वय:ऽधै । कीरिम् । चित् । हि । अवथ । स्वेभि: । एवै: ॥ पश्चा । मृध: । अप । भवन्तु । विश्वा: । तत् । रोदसी इति । शृणुतम् । विश्वमिन्वे इति विश्वम्ऽइन्वे ॥९१.११॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 91; मन्त्र » 11
भाषार्थ -
হে উপাসকগণ! তোমরা (বয়োধৈঃ) বয়োবৃদ্ধ-উপাসকদের দ্বারা প্রদর্শিত বিধির দ্বারা, (সত্যাম্ আশিষম্) পরমেশ্বরের সত্য আশীর্বাদ (কৃণুত) প্রাপ্ত করো। এবং (স্বেভিঃ) নিজ (এবৈঃ) প্রচেষ্টা দ্বারা (কীরিম্) জগতের কর্ত্তাকে (চিৎ) ও (হি) নিশ্চিতরূপে (অবথ) প্রাপ্ত করো। (পশ্চা) এরপর (বিশ্বাঃ মৃধঃ) সংগ্রামকারী কামাদি সব শত্রু (অপ ভবন্তু) মুক্ত হবে। (বিশ্বমিন্বে) বিশ্বরূপ বা বিরাট্-রূপ পরমেশ্বরকে প্রাপ্ত (রোদসী) হে স্ত্রী-পুরুষগণ! (শৃণুতম্) আমার এই উপরিউক্ত কথন ধ্যানপূর্বক শ্রবণ করো।
- [রোদসী এর অর্থ হল—দ্যুলোক এবং ভূলোক। বেদে পুরুষকে দ্যৌ, তথা স্ত্রীকে পৃথিবী বলা হয়েছে। যথা—“দ্যৌরহং পৃথিবী ত্বং, তাবিহ সং ভবাব, প্রজামা জনয়াবহৈ” (অথর্ব০ ১৪.২.৭১) মন্ত্রে বলা হয়েছে, তোমরা দুজন শ্রবণ করো। শ্রবণের ব্যবহার/আচরণ চেতনদের মধ্যেই সম্ভব, অচেতনের মধ্যে নয়।]
इस भाष्य को एडिट करें