English
अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 68/ मन्त्र 5
उ॒त ब्रु॑वन्तु नो॒ निदो॒ निर॒न्यत॑श्चिदारत। दधा॑ना॒ इन्द्र॒ इद्दुवः॑ ॥
स्वर सहित पद पाठउ॒त । ब्रु॒व॒न्तु॒ । न॒: । निद॑: । नि: । अ॒न्यत॑: । चि॒त् । आ॒र॒त॒ ॥ दधा॑ना: । इन्द्रे॑ । इत् । दुव॑: ॥६८.५॥
स्वर रहित मन्त्र
उत ब्रुवन्तु नो निदो निरन्यतश्चिदारत। दधाना इन्द्र इद्दुवः ॥
स्वर रहित पद पाठउत । ब्रुवन्तु । न: । निद: । नि: । अन्यत: । चित् । आरत ॥ दधाना: । इन्द्रे । इत् । दुव: ॥६८.५॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 68; मन्त्र » 5
विषय - मनुष्य के कर्तव्य का उपदेश।
पदार्थ -
(इन्द्रे) इन्द्र [बड़े ऐश्वर्यवाले परमात्मा] में (इत्) ही (दुवः) सेवा को (दधानाः) धारण करते हुए पुरुष (उत) निश्चय करके (नः) हमारे (निदः) निन्दकों से (ब्रुवन्तु) कहें−“(अन्यतः) दूसरे देश को (चित्) अवश्य (निः आरत) तुम निकल जाओ” ॥॥
भावार्थ - मनुष्य परमात्मा में दृढ़ विश्वास करके दुराचारियों को दण्ड देकर देश से निकाल दें ॥॥
टिप्पणी -
−(उत) निश्चयेन (ब्रुवन्तु) कथयन्तु (नः) अस्माकम् (निदः) णिदि कुत्सायाम्-क्विप्, नुमभावः। निन्दकान् (निः) बहिर्भावे (अन्यतः) इतराभ्योऽपि दृश्यते। पा० ।३।१४। द्वितीयार्थे तसिल्। अन्यं देशम् (चित्) अवश्यम् (आरत) ऋ गतौ-लुङ् लोडर्थे। गच्छत यूयम् (दधानाः) दधातेः शानच्। धारयन्तः (इन्द्रे) परमैश्वर्ययुक्ते परमेश्वरे (इत्) एव (दुवः) दुवस् परिचरणोपतापयोः-क्विप्। दुवस्यतिः परिचरणकर्मा-निघ० २।। परिचर्याम् ॥