English
अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 126/ मन्त्र 18
सूक्त - वृषाकपिरिन्द्राणी च
देवता - इन्द्रः
छन्दः - पङ्क्तिः
सूक्तम् - सूक्त-१२६
अ॒यमि॑न्द्र वृ॒षाक॑पिः॒ पर॑स्वन्तं ह॒तं वि॑दत्। अ॒सिं सू॒नां नवं॑ च॒रुमादे॑ध॒स्यान॒ आचि॑तं॒ विश्व॑स्मादिन्द्र॒ उत्त॑रः ॥
स्वर सहित पद पाठअ॒यम् । इ॒न्द्र॒ । वृषाक॑पि: । पर॑स्व॒न्तम् । ह॒तम् । वि॒दत् ॥ अ॒सिम् । सू॒नाम् । नव॑म् । च॒रुम् । आत् । एध॑स्य । अन॑: । आऽचि॑तम् । विश्व॑स्मात् । इन्द्र॑: । उत्ऽत॑र ॥१२६.१८॥
स्वर रहित मन्त्र
अयमिन्द्र वृषाकपिः परस्वन्तं हतं विदत्। असिं सूनां नवं चरुमादेधस्यान आचितं विश्वस्मादिन्द्र उत्तरः ॥
स्वर रहित पद पाठअयम् । इन्द्र । वृषाकपि: । परस्वन्तम् । हतम् । विदत् ॥ असिम् । सूनाम् । नवम् । चरुम् । आत् । एधस्य । अन: । आऽचितम् । विश्वस्मात् । इन्द्र: । उत्ऽतर ॥१२६.१८॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 126; मन्त्र » 18
भाषार्थ -
(ইন্দ্র) হে ইন্দ্র! (অয়ং বৃষাকপিঃ) এই সূর্য, (পরস্বন্তম্) দূরস্থ পৃথিবীর জলকে, (হতম্) তাড়িত এবং গতিমান্ করে (বিদৎ) অন্তরিক্ষে বিদ্যমান করে দেয়, (আৎ) তৎপশ্চাৎ সূর্য (আচিতম্) সঞ্চিত মেঘকে (এধস্য অনঃ) দেদীপ্যমান বিদ্যুতের মেঘ রূপী শকটকে (অসিম্) উহার ভূমির ওপর প্রক্ষেপণকে, (সূনাম্) নতুন উৎপাদন তথা (নবং চরুম্) ভক্ষণ যোগ্য নবান্নের প্রতি (বিদৎ) প্রাপ্ত করায়। (বিশ্বস্মাৎ০ ) পূর্ববৎ।
- [হতম্=হন্ হিংসা, গতি। সূর্য প্রথমে সমুদ্রস্থ জলকে তাড়িত করে, তৎপশ্চাৎ তাড়িত জলকে গতিমান্ করে উহাকে অন্তরিক্ষে বিদ্যমান করে। অসিম্= অস্ ক্ষেপণে। সূনাম্=সূ প্রসবে, উৎপত্তৌ। চরুম্= যজ্ঞিয় অন্ন চাল, যব ইত্যাদি। চর ভক্ষণে।]
इस भाष्य को एडिट करें