English
अथर्ववेद - काण्ड 3/ सूक्त 10/ मन्त्र 1
सूक्त - अथर्वा
देवता - धेनुः
छन्दः - अनुष्टुप्
सूक्तम् - रायस्पोषप्राप्ति सूक्त
प्र॑थ॒मा ह॒ व्यु॑वास॒ सा धे॒नुर॑भवद्य॒मे। सा नः॒ पय॑स्वती दुहा॒मुत्त॑रामुत्तरां॒ समा॑म् ॥
स्वर सहित पद पाठप्र॒थ॒मा । ह॒ । वि । उ॒वा॒स॒ । सा । धे॒नु: । अ॒भ॒व॒त् । य॒मे । सा । न॒: । पय॑स्वती । दु॒हा॒म् । उत्त॑राम्ऽउत्तराम् । समा॑म् ॥१०.१॥
स्वर रहित मन्त्र
प्रथमा ह व्युवास सा धेनुरभवद्यमे। सा नः पयस्वती दुहामुत्तरामुत्तरां समाम् ॥
स्वर रहित पद पाठप्रथमा । ह । वि । उवास । सा । धेनु: । अभवत् । यमे । सा । न: । पयस्वती । दुहाम् । उत्तराम्ऽउत्तराम् । समाम् ॥१०.१॥
अथर्ववेद - काण्ड » 3; सूक्त » 10; मन्त्र » 1
भाषार्थ -
(প্রথমা) সৃষ্টির প্রারম্ভে প্রথম ঊষা (ব্যুবাস) তমস্ অর্থাৎ অন্ধকারকে স্থানচ্যুত করে দিয়েছে, [বিবাসিত করে দিয়েছে], (সা) সেই ঊষা (যমে) দিন-রাতের সংযোগে (ধেনুঃ অভবৎ) খাদ্য-অন্ন দাত্রী হয়েছে। (সা) তা (নঃ) আমাদের জন্য (পয়স্বতী) দুগ্ধসম্পন্ন হয়েছে, তা (উত্তরাম্, উত্তরাম্, সমাম্) উত্তরোত্তর বর্ষগুলোতে (দুহাম্) দুগ্ধ আদি দোহন করুক, প্রদান করুক। সমা=চান্দ্রবর্ষ (স + [চন্দ্র]+মা), সংবৎসর হলো সৌর বর্ষ।