English
अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 127/ मन्त्र 4
सूक्त -
देवता - प्रजापतिरिन्द्रो वा
छन्दः - अनुष्टुप्
सूक्तम् - कुन्ताप सूक्त
वच्य॑स्व॒ रेभ॑ वच्यस्व वृ॒क्षे न॑ प॒क्वे श॒कुनः॑। नष्टे॑ जि॒ह्वा च॑र्चरीति क्षु॒रो न भु॒रिजो॑रिव ॥
स्वर सहित पद पाठवच्य॑स्व॒ । रेभ॑ । वच्य॑स्व॒ । वृ॒क्षे । न । प॒क्वे । श॒कुन॑: ॥ नष्टे॑ । जि॒ह्वा । च॑र्चरीति । क्षु॒र: । न । भु॒रिजो॑: । इव ॥१२७.४॥
स्वर रहित मन्त्र
वच्यस्व रेभ वच्यस्व वृक्षे न पक्वे शकुनः। नष्टे जिह्वा चर्चरीति क्षुरो न भुरिजोरिव ॥
स्वर रहित पद पाठवच्यस्व । रेभ । वच्यस्व । वृक्षे । न । पक्वे । शकुन: ॥ नष्टे । जिह्वा । चर्चरीति । क्षुर: । न । भुरिजो: । इव ॥१२७.४॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 127; मन्त्र » 4
भाषार्थ -
(রেভ) হে স্তোতা! (বচ্যস্ব) তুমি পরমেশ্বরের স্তুতিগান করো, (বচ্যস্ব) বার-বার গাআন করো; (ন) যেমন (শকুনঃ) পক্ষী (পক্বে বৃক্ষে) পক্ব-ফলযুক্ত বৃক্ষের ওপর বসে, ফল খেয়ে নিজের অব্যক্ত বচন দ্বারা মানো পরমেশ্বরের গীত গান করে। (নষ্টে) বিনাশকাল উপস্থিত হলে তো (জিহ্বা) জিহ্বা (চর্চরীতি) বিশৃঙ্খল/স্পন্দিত/অস্থির হয়, (ন) যেমন (ভুরিজোঃ) ভূরিবেগসম্পন্ন/প্রচন্ডবেগবান অশ্বের (ক্ষুরঃ) পা (ইব) মানো অস্থির হয়ে যায়।
- [অভিপ্রায় হল, যতক্ষণ পর্যন্ত মৃত্যুকাল উপস্থিত না হয়, ততক্ষণ পর্যন্ত জিহ্বা দ্বারা তুমি পরমেশ্বরের স্তুতিগান করো, বিনাশ-কাল উপস্থিত হলে চাইলেও জিহ্বা স্তুতিগানে অসমর্থ হয়/হয়ে যায়। ভুরিজোঃ=ভুরি+জু গতৌ, ষষ্ঠ্যেকবচন। ক্ষুরঃ= খুর, অশ্বের পা। রেভ=স্তোতা (নিঘং০ ৩.১৬)।]
इस भाष्य को एडिट करें