अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 127/ मन्त्र 8
सूक्त -
देवता - प्रजापतिरिन्द्रो वा
छन्दः - भुरिगनुष्टुप्
सूक्तम् - कुन्ताप सूक्त
प॑रि॒च्छिन्नः॒ क्षेम॑मकरो॒त्तम॒ आस॑नमा॒चर॑न्। कुला॑यन्कृ॒ण्वन्कौर॑व्यः॒ पति॒र्वद॑ति जा॒यया॑ ॥
स्वर सहित पद पाठप॒रि॒च्छिन्न॒: । क्षेम॑म् । अकरो॒त् । तम॒: । आस॑नम् । आ॒चर॑न् । कुला॑यन् । कृ॒ण्वन् । कौर॑व्य॒: । पति॒: । वद॑ति । जा॒यया॑ ॥१२७.८॥
स्वर रहित मन्त्र
परिच्छिन्नः क्षेममकरोत्तम आसनमाचरन्। कुलायन्कृण्वन्कौरव्यः पतिर्वदति जायया ॥
स्वर रहित पद पाठपरिच्छिन्न: । क्षेमम् । अकरोत् । तम: । आसनम् । आचरन् । कुलायन् । कृण्वन् । कौरव्य: । पति: । वदति । जायया ॥१२७.८॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 127; मन्त्र » 8
भाषार्थ -
(পরিচ্ছিন্নঃ) সাংসারিক-ভাবনা থেকে পূর্ণরূপে ছিন্ন হয়ে উপাসক (ক্ষেমম্) সকলের কল্যাণ (অকরোৎ) করে, এবং (তমঃ) তামসিকভাবনার (আসনম্) পূর্ণ-প্রক্ষেপ অর্থাৎ পরিত্যাগ (আচরন্) করে দেয়। (কৌরব্যঃ) পৃথিবীতে নিজের সদুপদেশ গুঞ্জরিত করে, (কুলায়ন্ কৃণ্বন্) সমগ্র পৃথিবীকে নিজের ঘর করে থাকে। তাঁর সদুপদেশের কারণে (পতিঃ) পতি নিজের (জায়যা) পত্নীর সাথে প্রসন্নতাপূর্বক (বদতি) কথা বলে।
- [আসনম্=আ+অসনম্ (অস্ প্রক্ষেপে)। কৌরব্যঃ=কৌ (পৃথিব্যাম্)+রব্যঃ (রব্ শব্দে) কুলায়ন্= কুলায়ম্। কুলায়=A place in general (আপ্টে)। তম আসনম্=তমসঃ আসনম্।
इस भाष्य को एडिट करें