English
अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 21/ मन्त्र 6
ते त्वा॒ मदा॑ अमद॒न्तानि॒ वृष्ण्या॑ ते॒ सोमा॑सो वृत्र॒हत्ये॑षु सत्पते। यत्का॒रवे॒ दश॑ वृ॒त्राण्य॑प्र॒ति ब॒र्हिष्म॑ते॒ नि स॒हस्रा॑णि ब॒र्हयः॑ ॥
स्वर सहित पद पाठते । त्वा॒ । मदा॑: । अ॒म॒द॒न् । तानि॑ । वृष्ण्या॑ । ते । सोमा॑स: । वृ॒त्र॒ऽहत्ये॑षु । स॒त्ऽप॒ते॒ ॥ यत् ।का॒रवे॑ । दश॑ । वृ॒त्राणि॑ । अ॒प्र॒ति । ब॒र्हिष्म॑ते । नि । स॒हस्रा॑णि । ब॒र्हय॑: ॥२१.६॥
स्वर रहित मन्त्र
ते त्वा मदा अमदन्तानि वृष्ण्या ते सोमासो वृत्रहत्येषु सत्पते। यत्कारवे दश वृत्राण्यप्रति बर्हिष्मते नि सहस्राणि बर्हयः ॥
स्वर रहित पद पाठते । त्वा । मदा: । अमदन् । तानि । वृष्ण्या । ते । सोमास: । वृत्रऽहत्येषु । सत्ऽपते ॥ यत् ।कारवे । दश । वृत्राणि । अप्रति । बर्हिष्मते । नि । सहस्राणि । बर्हय: ॥२१.६॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 21; मन्त्र » 6
भाषार्थ -
(সৎপতে) হে সৎপতি! (তে) সেই আমাদের শক্তির (মদাঃ) উন্মাদনা, (তানি) সেই (বৃষ্ণ্যা) আমাদের ভক্তিরসবর্ষী কর্ম-সমূহ, তথা (তে) সেই আমাদের (সোমাসঃ) ভক্তিরস (বৃত্রহত্যেষু) আমাদের পাপ-বৃত্র-সমূহের হনন কার্যে (ত্বা) আপনাকে (অমদন্) প্রসন্ন করেছে। (বর্হিষ্মতে) কারণ পাপের মূল দমনে নিয়োজিত (কারবে) স্তুতিকর্ত্তা উপাসকের, (সহস্রাণি) অতি প্রবল (দশ বৃত্রাণি) ১০ পাপ-সমূহকে (অপ্রতি) বিনা বিরোধেই, অর্থাৎ খুব সহজেই (যৎ) যা আপনি (নি বর্হয়ঃ) দমন/ছিন্ন করেছেন।
- [বৃষ্ণ্যা= বৃষ্ণ্যানি=বর্ষকর্মাণি (নিরু০ ১০.১.১০)। কারবে= কারুঃ স্তোতা (নিঘং০ ৩.১৬)। দশ বৃত্রাণি=দশ ইন্দ্রিয়-সমূহের দশ প্রকারের রাজস কর্ম। সহস্রাণি=যৌগিকদৃষ্ট্যা “সহস্রং সহস্বৎ” (নিরু০ ৩.২.১০)। অথবা—সহস্রম্=বহুত। বর্হিঃ, বর্হয়ঃ=নি বৃহ্= To destroy, Remove (আপ্টে)।]
इस भाष्य को एडिट करें