अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 35/ मन्त्र 6
अ॒स्मा इदु॒ त्वष्टा॑ तक्ष॒द्वज्रं॒ स्वप॑स्तमं स्व॒र्यं रणा॑य। वृ॒त्रस्य॑ चिद्वि॒दद्येन॒ मर्म॑ तु॒जन्नीशा॑नस्तुज॒ता कि॑ये॒धाः ॥
स्वर सहित पद पाठअ॒स्मै । इत् । ऊं॒ इति॑ । त्वष्टा॑ । त॒क्ष॒त् । वज्र॑म् । स्वप॑:ऽतमम् । स्व॒र्य॑म् । रणा॑य ॥ वृ॒त्रस्य॑ । चि॒त् । वि॒दत् । येन॑ । मर्म॑ । तु॒जन् । ईशा॑न: । तु॒ज॒ता । कि॒ये॒धा: ॥३५.६॥
स्वर रहित मन्त्र
अस्मा इदु त्वष्टा तक्षद्वज्रं स्वपस्तमं स्वर्यं रणाय। वृत्रस्य चिद्विदद्येन मर्म तुजन्नीशानस्तुजता कियेधाः ॥
स्वर रहित पद पाठअस्मै । इत् । ऊं इति । त्वष्टा । तक्षत् । वज्रम् । स्वप:ऽतमम् । स्वर्यम् । रणाय ॥ वृत्रस्य । चित् । विदत् । येन । मर्म । तुजन् । ईशान: । तुजता । कियेधा: ॥३५.६॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 35; मन्त्र » 6
भाषार्थ -
(অস্মৈ ইৎ উ) এই পরমেশ্বরের আজ্ঞা পালনের জন্য, (ত্বষ্টা) বায়ু, (স্বপস্তমম্) সর্বোত্তম জল প্রদায়ী, (স্বর্যম্) আকাশীয় উপতাপী (বজ্রম্) বৈদ্যুত-বজ্রের (তক্ষৎ) নির্মাণ করে, (রণায়) যাতে জল নিবারক মেঘের সাথে যুদ্ধ করা যেতে পারে। (ঈশানঃ চিত্ত্) শাসনকারী চেতন পরমেশ্বর (যেন তুজতা) যে হিংস্র বৈদ্যুতবজ্র দ্বারা, (বৃত্রস্য) জলকে ঘিরে থাকা মেঘের (মর্ম) মর্মস্থলকে (তুজন্) হিংসিত করে, সেই বজ্র (বিদৎ) প্রাপ্ত করে পরমেশ্বর (কিয়েধাঃ) কতই প্রাণীদের ধারণ-পোষণ করেন।
- [ত্বষ্টা=মাধ্যমিকঃ ত্বষ্টেত্যাহুঃ, মধ্যমে চ স্থানে সমাম্নাতঃ (নিরু০ ৮.২.১৪)। অতঃ ত্বষ্টা=বায়ুঃ। (স্বপস্তমম্=সু+অপঃ) (জল, নিঘং০১.১২)+তমপ্। স্বর্যম্=স্বঃ (আকাশ ; উপতাপে (স্বৃ)।]
इस भाष्य को एडिट करें