English
अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 63/ मन्त्र 2
सूक्त - भुवनः साधनो वा
देवता - इन्द्रः
छन्दः - त्रिष्टुप्
सूक्तम् - सूक्त-६३
आ॑दि॒त्यैरिन्द्रः॒ सग॑णो म॒रुद्भि॑र॒स्माकं॑ भूत्ववि॒ता त॒नूना॑म्। ह॒त्वाय॑ दे॒वा असु॑रा॒न्यदाय॑न्दे॒वा दे॑व॒त्वम॑भि॒रक्ष॑माणाः ॥
स्वर सहित पद पाठआ॒दि॒त्यै: । इन्द्र॑: । सऽग॑ण: । म॒रुत्ऽभि॑: । अ॒स्माक॑म् । भू॒तु॒ । अ॒वि॒ता । त॒नूना॑म् ॥ ह॒त्वाय॑ । दे॒वा: । असु॑रान् । यत् । आय॑न् । दे॒वा: । दे॒व॒ऽत्वम् । अ॒भि॒ऽरक्ष॑माणा: ॥६३.२॥
स्वर रहित मन्त्र
आदित्यैरिन्द्रः सगणो मरुद्भिरस्माकं भूत्वविता तनूनाम्। हत्वाय देवा असुरान्यदायन्देवा देवत्वमभिरक्षमाणाः ॥
स्वर रहित पद पाठआदित्यै: । इन्द्र: । सऽगण: । मरुत्ऽभि: । अस्माकम् । भूतु । अविता । तनूनाम् ॥ हत्वाय । देवा: । असुरान् । यत् । आयन् । देवा: । देवऽत्वम् । अभिऽरक्षमाणा: ॥६३.२॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 63; मन्त्र » 2
मन्त्र विषय - ১-৬ রাজপ্রজাধর্মোপদেশঃ
भाषार्थ -
(সগণঃ) গণের [রণকুশল বীর যোদ্ধা] সহিত বর্তমান (ইন্দ্রঃ) ইন্দ্র [মহান ঐশ্বর্যশালী সভাপতি] (আদিত্যৈঃ) অখণ্ড ব্রতধারী (মরুদ্ভিঃ) বীর মনুষ্যদের সহিত (অস্মাকম্) আমাদের (তনূনাম্) শরীরের (অবিতা) রক্ষক (ভূতু) হোক। (যৎ) কারণ (অসুরান্) অসুরদের [দুরাচারীদের] (হত্বায়) বিনাশ পূর্বক (দেবাঃ) বিজয় অভিলাষী মনুষ্যগণ, (অভিরক্ষমাণাঃ) প্রত্যেক বিষয় হতে নিজেদের রক্ষা করে (দেবাঃ) বিদ্বানগণ (দেবত্বম্) দেবত্ব [উত্তমপদ] (আয়ন্) প্রাপ্ত হয়েছেন/করেছেন ॥২॥
भावार्थ - যে মনুষ্য বীর বিদ্বানের সহিত প্রজাদের রক্ষা করতে সমর্থ, তিনিই নিজের উত্তম কর্মের কারণে উত্তমপদ সভাপতিত্ব আদির যোগ্য হন ॥২॥
इस भाष्य को एडिट करें