English
अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 63/ मन्त्र 1
सूक्त - भुवनः साधनो वा
देवता - इन्द्रः
छन्दः - त्रिष्टुप्
सूक्तम् - सूक्त-६३
इ॒मा नु कं॒ भुव॑ना सीषधा॒मेन्द्र॑श्च॒ विश्वे॑ च दे॒वाः। य॒ज्ञं च॑ नस्त॒न्वं च प्र॒जां चा॑दि॒त्यैरि॑न्द्रः स॒ह ची॑क्लृपाति ॥
स्वर सहित पद पाठइ॒मा । नु । क॒म् । भुव॑ना । सी॒स॒धा॒म॒ । इन्द्र॑: । च॒ । विश्वे॑ । च॒ । दे॒वा: ॥ य॒ज्ञम् । च॒ । न॒: । त॒न्व॑म् । च॒ । प्र॒ऽजाम् । च॒ । आ॒दि॒त्यै: । इन्द्र॑: । स॒ह । ची॒क्लृ॒पा॒ति॒ ॥६३.१॥
स्वर रहित मन्त्र
इमा नु कं भुवना सीषधामेन्द्रश्च विश्वे च देवाः। यज्ञं च नस्तन्वं च प्रजां चादित्यैरिन्द्रः सह चीक्लृपाति ॥
स्वर रहित पद पाठइमा । नु । कम् । भुवना । सीसधाम । इन्द्र: । च । विश्वे । च । देवा: ॥ यज्ञम् । च । न: । तन्वम् । च । प्रऽजाम् । च । आदित्यै: । इन्द्र: । सह । चीक्लृपाति ॥६३.१॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 63; मन्त्र » 1
मन्त्र विषय - ১-৬ রাজপ্রজাধর্মোপদেশঃ
भाषार्थ -
(ইমা) এই সকল (ভুবনা) উৎপন্ন পদার্থ, (চ) ও (ইন্দ্রঃ) ইন্দ্র [মহান ঐশ্বর্যবান্ সভাপতি] (চ) এবং (বিশ্বে) সকল (দেবাঃ) বিদ্বানগণ আমরা (নু) শীঘ্রই (কম্) সুখ (সীষধাম) সিদ্ধ/প্রাপ্ত করি। (আদিত্যৈঃ সহ) অখণ্ড ব্রতধারী বিদ্বানদের সহিত (ইন্দ্রঃ) ইন্দ্র [মহান ঐশ্বর্যযুক্ত সভাপতি] (নঃ) আমাদের (যজ্ঞম্) যজ্ঞ [সঙ্গতিকরণ-ব্যবহার আদি] (চ) ও (তন্বম্) শরীর (চ) এবং (প্রজাম্) প্রজাকে [সন্তানাদিকে] (চ) ও (চীক্লৃপাতি) সমর্থ্য করে/করুক ॥১॥
भावार्थ - সভাপতি রাজা এবং সভাসদগণ সংসারের সকল পদার্থ থেকে উপকৃত হয়ে সকলের যথাবৎ রক্ষা করে/করুক ॥১॥ মন্ত্র ১-৩ পূর্বার্ধ কিছু ভেদপূর্বক ঋগ্বেদে আছে-১০।১৫৭।১-৫ যজুর্বেদ-২৫।৪৬ সামবেদ-উ০ ৪।১। তৃচ ২৩। মন্ত্র ৩ উত্তরার্দ্ধ ঋগ্বেদে আছে-৬।১৭।১৫ এবং সামবেদ-পূ ৫।৭।৮; মন্ত্র ১-৩ আছে-অ০ ২০।১২৪।৪-৬ ॥
इस भाष्य को एडिट करें