English
अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 63/ मन्त्र 3
सूक्त - भुवनः साधनो वा
देवता - इन्द्रः
छन्दः - त्रिष्टुप्
सूक्तम् - सूक्त-६३
प्र॒त्यञ्च॑म॒र्कम॑नयं॒ छची॑भि॒रादित्स्व॒धामि॑षि॒रां पर्य॑पश्यन्। अ॒या वाजं॑ दे॒वहि॑तं सनेम॒ मदे॑म श॒तहि॑माः सु॒वीराः॑ ॥
स्वर सहित पद पाठप्र॒त्यञ्च॑म् । अ॒र्कम् । अ॒न॒य॒न् । शची॑भि: । आत् । इत् । स्व॒धाम् । इ॒षि॒राम् । परि॑ । अ॒प॒श्य॒न् ॥ अ॒या । वाज॑म् । दे॒वऽहि॑तम् । स॒ने॒म॒ । मदे॑म । श॒तऽहि॑मा: । सु॒ऽवीरा॑: ॥६३.३॥
स्वर रहित मन्त्र
प्रत्यञ्चमर्कमनयं छचीभिरादित्स्वधामिषिरां पर्यपश्यन्। अया वाजं देवहितं सनेम मदेम शतहिमाः सुवीराः ॥
स्वर रहित पद पाठप्रत्यञ्चम् । अर्कम् । अनयन् । शचीभि: । आत् । इत् । स्वधाम् । इषिराम् । परि । अपश्यन् ॥ अया । वाजम् । देवऽहितम् । सनेम । मदेम । शतऽहिमा: । सुऽवीरा: ॥६३.३॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 63; मन्त्र » 3
मन्त्र विषय - ১-৬ রাজপ্রজাধর্মোপদেশঃ
भाषार्थ -
(প্রত্যঞ্চম্) প্রত্যক্ষ প্রাপ্তিযোগ্য (অর্কম্) পূজনীয় ব্যবহারকে (শচীভিঃ) নিজ কর্ম সমূহের দ্বারা (অনয়ন্) তারা [বিদ্বানগণ] প্রাপ্ত করিয়েছেন এবং (আৎ ইৎ) তখনই (ইষিরাম্) চালনাকারী (স্বধাম্) আত্মধারণ শক্তিকে (পরি) সকল দিক হতে (অপশ্যন্) অবলোকন করেছেন। (অয়া) এই [নীতি] দ্বারা (শতহিমাঃ) শত বর্ষ জীবিত থেকে (সুবীরাঃ) শ্রেষ্ঠ বীরযুক্ত আমরা যেষ (দেবহিতম্) বিদ্বানদের হিতকারী (বাজম্) বিজ্ঞান (সনেম) প্রদান করি এবং (মদেম) আনন্দ করি ॥৩॥
भावार्थ - যেমন বিদ্বানগণ নিজেদের উত্তম কর্মের মাধ্যমে সংসারের উপকার করতে থাকে, তেমনই আমরা যেন শ্রেষ্ঠ জ্ঞানের প্রাপ্তি দ্বারা মনুষ্যকে বীর করে আনন্দ প্রদান করি॥৩॥
इस भाष्य को एडिट करें