English
अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 94/ मन्त्र 2
सु॒ष्ठामा॒ रथः॑ सु॒यमा॒ हरी॑ ते मि॒म्यक्ष॒ वज्रो॒ नृप॑ते॒ गभ॑स्तौ। शीभं॑ राजन्सु॒पथा या॑ह्य॒र्वाङ्वर्धा॑म ते प॒पुषो॒ वृष्ण्या॑नि ॥
स्वर सहित पद पाठसु॒ऽस्थामा॑ । रथ॑: । सु॒ऽयमा॑ । हरी॒ इति॑ । ते॒ । मि॒म्यक्ष॑ । वज्र॑: । नृ॒ऽप॒ते॒ । गभ॑स्तौ ॥ शीभ॑म् । रा॒ज॒न् । सु॒ऽपथा॑ । आ । या॒हि॒ । अ॒वाङ् । वर्धा॑म । ते॒ । प॒पुष॑: । वृष्ण्या॑नि ॥९४.२॥
स्वर रहित मन्त्र
सुष्ठामा रथः सुयमा हरी ते मिम्यक्ष वज्रो नृपते गभस्तौ। शीभं राजन्सुपथा याह्यर्वाङ्वर्धाम ते पपुषो वृष्ण्यानि ॥
स्वर रहित पद पाठसुऽस्थामा । रथ: । सुऽयमा । हरी इति । ते । मिम्यक्ष । वज्र: । नृऽपते । गभस्तौ ॥ शीभम् । राजन् । सुऽपथा । आ । याहि । अवाङ् । वर्धाम । ते । पपुष: । वृष्ण्यानि ॥९४.२॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 94; मन्त्र » 2
मन्त्र विषय - রাজপ্রজাকর্তব্যোপদেশঃ
भाषार्थ -
(নৃপতে) হে নরপতি ! [মনুষ্যদের স্বামী] (তে) তোমার (রথঃ) রথ (সুষ্ঠামা) দৃঢ়াবস্থানযুক্ত, (হরী) রথের উভয় অশ্ব, (সুয়মা) সু-প্রশিক্ষিত, তুমি (গভস্তৌ) হস্তে (বজ্রঃ) বজ্র (মিম্যক্ষ) প্রাপ্ত। (রাজন্) হে রাজন্ ! (সুপথা) সুন্দর মার্গ অবলম্বন করে (শীভম্) শীঘ্র (অর্বাঙ্) সম্মুখে অগ্রসর হয়ে (আ যাহি) এসো, (পপুষঃ তে) রক্ষক তোমার (বৃষ্ণ্যানি) বল (বর্ধাম) আমরা বর্ধিত করি ॥২॥
भावार्थ - যে রাজা রথ, অশ্ব আদি সেনা সজ্জিত করে শত্রুদের উপর আক্রমণ করে, প্রজাগণ সহায়তা দ্বারা সেই রাজার বল বৃদ্ধি করে/করুক ॥২॥
इस भाष्य को एडिट करें