अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 94/ मन्त्र 1
आ या॒त्विन्द्रः॒ स्वप॑ति॒र्मदा॑य॒ यो धर्म॑णा तूतुजा॒नस्तुवि॑ष्मान्। प्र॑त्वक्षा॒णो अति॒ विश्वा॒ सहां॑स्यपा॒रेण॑ मह॒ता वृष्ण्ये॑न ॥
स्वर सहित पद पाठआ । या॒तु॒ । इन्द्र॑: । स्वऽप॑ति: । मदा॑य । य: । धर्म॑णा । तू॒तु॒जा॒न: । तुवि॑ष्मान् ॥ प्र॒ऽत्व॒क्षा॒ण: । अति॑ । विश्वा॑ । सहां॑सि । अ॒पा॒रेण॑ । म॒ह॒ता । वृष्ण्ये॑न ॥९४.१॥
स्वर रहित मन्त्र
आ यात्विन्द्रः स्वपतिर्मदाय यो धर्मणा तूतुजानस्तुविष्मान्। प्रत्वक्षाणो अति विश्वा सहांस्यपारेण महता वृष्ण्येन ॥
स्वर रहित पद पाठआ । यातु । इन्द्र: । स्वऽपति: । मदाय । य: । धर्मणा । तूतुजान: । तुविष्मान् ॥ प्रऽत्वक्षाण: । अति । विश्वा । सहांसि । अपारेण । महता । वृष्ण्येन ॥९४.१॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 94; मन्त्र » 1
मन्त्र विषय - রাজপ্রজাকর্তব্যোপদেশঃ
भाषार्थ -
(স্বপতিঃ) ধন-সম্পদের স্বামী বা স্বয়ং স্বামী (ইন্দ্রঃ) ইন্দ্র [পরম ঐশ্বর্যশালী রাজা] (মদায়) আমাদের আনন্দের জন্য (আ যাতু) আগমন করুক, (যঃ) যে [রাজা] (ধর্মণা) ধর্মের সহিত (তূতুজানঃ) চতুর/বেগবান, (তুবিষ্মান্) বৃদ্ধিশীল এবং (অপারেণ) নিজ অপার (মহতা) মহৎ (বৃষ্ণ্যেন) সাহস দ্বারা [শত্রুদের] (বিশ্বা) সকল প্রকার (সহাংসি) বিজয়ী বলকে (অতি) সর্বদা (প্রত্বক্ষমাণঃ) খর্বকারী ॥১॥
भावार्थ - রাজা এবং প্রজা পরস্পরের সহয়তায় শত্রুদের বিনাশ করে ॥১॥ এই সূক্ত ঋগ্বেদ-১০।৪৪।১-১১-এ বিদ্যমান।
इस भाष्य को एडिट करें