English
अथर्ववेद - काण्ड 11/ सूक्त 10/ मन्त्र 23
सूक्त - भृग्वङ्गिराः
देवता - त्रिषन्धिः
छन्दः - अनुष्टुप्
सूक्तम् - शत्रुनाशन सूक्त
ये व॒र्मिणो॒ येऽव॒र्माणो॑ अ॒मित्रा॒ ये च॑ व॒र्मिणः॑। सर्वां॒स्ताँ अ॑र्बुदे ह॒ताञ्छ्वानो॑ऽदन्तु॒ भूम्या॑म् ॥
स्वर सहित पद पाठये । व॒र्मिण॑: । ये । अ॒व॒र्माण॑: । अ॒मित्रा॑: । ये । च॒ । व॒र्मिण॑: । सर्वा॑न् । तान् । अ॒र्बु॒दे॒ । ह॒तान् । श्वान॑: । अ॒द॒न्तु॒ । भूम्या॑म् ॥१२.२३॥
स्वर रहित मन्त्र
ये वर्मिणो येऽवर्माणो अमित्रा ये च वर्मिणः। सर्वांस्ताँ अर्बुदे हताञ्छ्वानोऽदन्तु भूम्याम् ॥
स्वर रहित पद पाठये । वर्मिण: । ये । अवर्माण: । अमित्रा: । ये । च । वर्मिण: । सर्वान् । तान् । अर्बुदे । हतान् । श्वान: । अदन्तु । भूम्याम् ॥१२.२३॥
अथर्ववेद - काण्ड » 11; सूक्त » 10; मन्त्र » 23
मन्त्रार्थ -
(ये वर्मिणः) जो कवच वाले शत्रु प्रहार के कारण शरीर पर पहने हुए (ये-वर्मिणः) जो कवचरहित (च) और (ये वर्मिणः) केवल हाथ में धारण किये हुए (अमित्राः) शत्रु जन हैं (अबुर्दे) हे 'वैद्य अस्त्र या उसके प्रयोक्ता' (तान् सर्वान् इतान्) उन सब मरे हुओं को (भूम्यां खान:-अदन्तु) पृथिवी पर नगर जङ्गल के कुत्ते गीदड भेडिये खाजावें ॥२३॥
विशेष - ऋषिः-भृग्वङ्गिराः (भर्जनशील अग्निप्रयोगवेत्ता) देवता – त्रिषन्धिः ( गन्धक, मनः शिल, स्फोट पदार्थों का अस्त्र )
इस भाष्य को एडिट करें