Loading...

काण्ड के आधार पर मन्त्र चुनें

  • अथर्ववेद का मुख्य पृष्ठ
  • अथर्ववेद - काण्ड 11/ सूक्त 10/ मन्त्र 8
    सूक्त - भृग्वङ्गिराः देवता - त्रिषन्धिः छन्दः - विराट्त्रिष्टुप् सूक्तम् - शत्रुनाशन सूक्त

    अवा॑यन्तां प॒क्षिणो॒ ये वयां॑स्य॒न्तरि॑क्षे दि॒वि ये चर॑न्ति। श्वाप॑दो॒ मक्षि॑काः॒ सं र॑भन्तामा॒मादो॒ गृध्राः॒ कुण॑पे रदन्ताम् ॥

    स्वर सहित पद पाठ

    अव॑ । अ॒य॒न्ता॒म् । प॒क्षिण॑: । ये । वयां॑सि । अ॒न्तरि॑क्षे । दि॒वि । चर॑न्ति । श्वाप॑द: । मक्षि॑का: । सम् । र॒भ॒न्ता॒म् । आ॒म॒ऽअद॑: । गृध्रा॑: । कुण॑पे । र॒द॒न्ता॒म् ॥१२.८॥


    स्वर रहित मन्त्र

    अवायन्तां पक्षिणो ये वयांस्यन्तरिक्षे दिवि ये चरन्ति। श्वापदो मक्षिकाः सं रभन्तामामादो गृध्राः कुणपे रदन्ताम् ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    अव । अयन्ताम् । पक्षिण: । ये । वयांसि । अन्तरिक्षे । दिवि । चरन्ति । श्वापद: । मक्षिका: । सम् । रभन्ताम् । आमऽअद: । गृध्रा: । कुणपे । रदन्ताम् ॥१२.८॥

    अथर्ववेद - काण्ड » 11; सूक्त » 10; मन्त्र » 8

    मन्त्रार्थ -
    (अन्तररिक्षे ये पक्षिणः) पृथिवीस्थ अवकाश में जो पक्षी कौव्वे आदि (दिवि ये वयांसि) जो "लिङ व्यत्ययः" और भी ऊंचे गगन में ऊँची उडान वाले चील आदि विशेष पक्षी (चरन्ति) विचरते हैं (अवायन्ताम्) वे नीचे संग्राम स्थल पर आवें (श्वापदः) कुत्ते के समान पैर जिनके हैं वे शृगाल - गीदड़ आदि (मक्षिकाः) मक्खियां (कुणपे) मृत शत्रु सैनिक गल के शव पर (संरभन्ताम्) भीड रूप में जुट जावें (आमाद:-गृध्रः-रदन्ताम् ) कच्चा मांस खाने वाले गिद्ध भी चोंचों पक्षों से खरोंच करें ॥८॥

    विशेष - ऋषिः-भृग्वङ्गिराः (भर्जनशील अग्निप्रयोगवेत्ता) देवता – त्रिषन्धिः ( गन्धक, मनः शिल, स्फोट पदार्थों का अस्त्र )

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top