English
अथर्ववेद - काण्ड 5/ सूक्त 29/ मन्त्र 4
अ॒क्ष्यौ॒ नि वि॑ध्य॒ हृद॑यं॒ नि वि॑ध्य जि॒ह्वां नि तृ॑न्द्धि॒ प्र द॒तो मृ॑णीहि। पि॑शा॒चो अ॒स्य य॑त॒मो ज॒घासाग्ने॑ यविष्ठ॒ प्रति॑ तं शृणीहि ॥
स्वर सहित पद पाठअ॒क्ष्यौ᳡ । नि । वि॒ध्य॒। हृद॑यम् । नि । वि॒ध्य॒ । जि॒ह्वाम् । नि । तृ॒न्ध्दि॒ । प्र । द॒त्त: । मृ॒णी॒हि॒। पि॒शा॒च: । अ॒स्य । य॒त॒म: । ज॒घास॑ । अग्ने॑ । य॒वि॒ष्ठ॒ । प्रति॑ । तम् । शृ॒णी॒हि॒ ॥२९.४॥
स्वर रहित मन्त्र
अक्ष्यौ नि विध्य हृदयं नि विध्य जिह्वां नि तृन्द्धि प्र दतो मृणीहि। पिशाचो अस्य यतमो जघासाग्ने यविष्ठ प्रति तं शृणीहि ॥
स्वर रहित पद पाठअक्ष्यौ । नि । विध्य। हृदयम् । नि । विध्य । जिह्वाम् । नि । तृन्ध्दि । प्र । दत्त: । मृणीहि। पिशाच: । अस्य । यतम: । जघास । अग्ने । यविष्ठ । प्रति । तम् । शृणीहि ॥२९.४॥
अथर्ववेद - काण्ड » 5; सूक्त » 29; मन्त्र » 4
विषय - पिशाच-हिंसन
पदार्थ -
१. (अस्य यतमः पिशाच: जघास) = जो भी पिशाच [रक्तभक्षक कृमि व शत्रु] इसका भक्षण करता है, (अक्ष्यौ निविध्य) = इसकी आँखों को बीध डाल, (हृदयं निविध्य) = हदय को बींध डाल, (जिहां नितन्द्धि) = जिह्वा को काट डाल, (दतः प्रमणीहि) = दाँतों को मसल डाल। २. हे (यविष्ठ) = बुराइयों का अमिश्रण करनेवाले! (अग्ने) = परमात्मन् ! (तं प्रतिशृणीहि) = उस पिशाच को हिंसित कर दे।
भावार्थ -
हे प्रभो! जो भी पिशाच हमारा भक्षण करता है, उसकी 'आँखों, हृदय, जिल्ला ब दाँतों' को विद्ध करके उसे समाप्त कर दीजिए।
इस भाष्य को एडिट करें