Loading...
अथर्ववेद > काण्ड 20 > सूक्त 137

काण्ड के आधार पर मन्त्र चुनें

  • अथर्ववेद का मुख्य पृष्ठ
  • अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 137/ मन्त्र 5
    सूक्त - ययातिः देवता - सोमः पवमानः छन्दः - अनुष्टुप् सूक्तम् - सूक्त १३७

    इन्दु॒रिन्द्रा॑य पवत॒ इति॑ दे॒वासो॑ अब्रुवन्। वा॒चस्पति॑र्मखस्यते॒ विश्व॒स्येशा॑न॒ ओज॑सा ॥

    स्वर सहित पद पाठ

    इन्दु॑: । इन्द्रा॑य । प॒व॒ते॒ । इति॑ । दे॒वास॑: । अ॒ब्रु॒व॒न् ॥ वा॒च: । पति॑: । म॒ख॒स्य॒ते॒ । विश्व॑स्य । ईशा॑न: । ओज॑सा ॥१३७.५॥


    स्वर रहित मन्त्र

    इन्दुरिन्द्राय पवत इति देवासो अब्रुवन्। वाचस्पतिर्मखस्यते विश्वस्येशान ओजसा ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    इन्दु: । इन्द्राय । पवते । इति । देवास: । अब्रुवन् ॥ वाच: । पति: । मखस्यते । विश्वस्य । ईशान: । ओजसा ॥१३७.५॥

    अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 137; मन्त्र » 5

    भाषार्थ -
    (ইন্দুঃ) চন্দ্র (ইন্দ্রায়) জগৎ-সম্রাটের প্রাপ্তির জন্য (পবতে) মানো দৈনিক গতি করছে, (ইতি) এই তথ্য, (দেবাসঃ) দিব্য ব্যক্তি (অব্রুবন্) বলে। তথা তাঁরা এটাও বলে, (বাচস্পতিঃ) বেদবাণীর পতি জগৎ-সম্রাটই (মখস্যতে) উপাসনা-যজ্ঞ সফল করেন, যিনি (ওজসা) নিজ ওজ/তেজের কারণে (বিশ্বস্য) সমগ্র জগতের (ঈশানঃ) অধীশ্বর।

    - [“ইন্দু” এর অর্থ ভক্তিরসও অভিপ্রেত হয়েছে, যিনি হৃদয়কে রসময় করেন । ইন্দু=উন্দী ক্লেদনে। “ইন্দুঃ উনত্তের্বা” (নিরু০ ১০.৪.৪১); তথা ইন্দুঃ=আত্মা=জীবাত্মা (নিরু০ ১৩.২.৩১)। অর্থাৎ ভক্তিরস এবং জীবাত্মা জগৎ-সম্রাটের দিকে গতি/প্রয়াণ করে।]

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top