English
अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 70/ मन्त्र 15
य एक॑श्चर्षणी॒नां वसू॑नामिर॒ज्यति॑। इन्द्रः॒ पञ्च॑ क्षिती॒नाम् ॥
स्वर सहित पद पाठय: । एक॑: । च॒र्ष॒णी॒नाम् । वसू॑नाम् । इ॒र॒ज्यति॑ ॥ इन्द्र॑: । पञ्च॑ । क्षि॒ती॒नाम् ॥७०.१५॥
स्वर रहित मन्त्र
य एकश्चर्षणीनां वसूनामिरज्यति। इन्द्रः पञ्च क्षितीनाम् ॥
स्वर रहित पद पाठय: । एक: । चर्षणीनाम् । वसूनाम् । इरज्यति ॥ इन्द्र: । पञ्च । क्षितीनाम् ॥७०.१५॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 70; मन्त्र » 15
भाषार्थ -
(যঃ) যে (একঃ) এক (চর্ষণীনাম্) সব মনুষ্যদের, (বসূনাম্) সকল বস্তু-সমূহের, তথা (পঞ্চ) পঞ্চ বা বিস্তৃত (ক্ষিতীনাম্) পৃথিবী বা গ্রহ-সমূহের (ইরজ্যতি) অধীশ্বর, (ইন্দ্রঃ) তিনি পরমেশ্বর।
- [চর্ষণয়ঃ=মনুষ্যাঃ (নিঘং০ ২.৩)। ইরজ্যতি=ঐশ্বর্যকর্মা (নিঘং০ ২.২১)। পঞ্চ=পচ্ বিস্তারে। বসবঃ=অগ্নি, পৃথিবী; বায়ু, অন্তরিক্ষ; চন্দ্রমা, নক্ষত্র; সূর্য, দ্যৌঃ। পঞ্চ=মঙ্গল, বুধ, বৃহস্পতি, শুক্র, শনৈশ্বর (?) ক্ষিতি=নিবাসযোগ্য ভূমি। চন্দ্র, হল পৃথিবীর উপগ্রহ; সূর্য অতিতপ্ত—এইজন্য এই দুটির গ্রহণ করা হয়নি।]
इस भाष्य को एडिट करें