Loading...
अथर्ववेद > काण्ड 20 > सूक्त 16

काण्ड के आधार पर मन्त्र चुनें

  • अथर्ववेद का मुख्य पृष्ठ
  • अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 16/ मन्त्र 3
    सूक्त - अयास्यः देवता - बृहस्पतिः छन्दः - त्रिष्टुप् सूक्तम् - सूक्त-१६

    सा॑ध्व॒र्या अ॑ति॒थिनी॑रिषि॒रा स्पा॒र्हाः सु॒वर्णा॑ अनव॒द्यरू॑पाः। बृह॒स्पतिः॒ पर्व॑तेभ्यो वि॒तूर्या॒ निर्गा ऊ॑पे॒ यव॑मिव स्थि॒विभ्यः॑ ॥

    स्वर सहित पद पाठ

    सा॒धु॒ऽअ॒र्या: । अ॒ति॒थिनी॑: । इ॒षि॒रा: । स्पा॒र्हा: । सु॒ऽवर्णा॑: । अ॒न॒व॒द्यऽरू॑पा: ॥ बृह॒स्पति॑: । पर्व॑तेभ्य: । वि॒ऽतूर्य॑ । नि: । गा: । ऊ॒पे॒ । यव॑म्ऽइव । स्थि॒विऽभ्य॑: ॥१६.३॥


    स्वर रहित मन्त्र

    साध्वर्या अतिथिनीरिषिरा स्पार्हाः सुवर्णा अनवद्यरूपाः। बृहस्पतिः पर्वतेभ्यो वितूर्या निर्गा ऊपे यवमिव स्थिविभ्यः ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    साधुऽअर्या: । अतिथिनी: । इषिरा: । स्पार्हा: । सुऽवर्णा: । अनवद्यऽरूपा: ॥ बृहस्पति: । पर्वतेभ्य: । विऽतूर्य । नि: । गा: । ऊपे । यवम्ऽइव । स्थिविऽभ्य: ॥१६.३॥

    अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 16; मन्त्र » 3

    भाषार्थ -
    (সাধ্বর্যাঃ) অন্তরিক্ষ-স্থিত মেঘের সাথে বর্তমান, (অতিথিনীঃ) সদা গতিশীল, (ইষিরাঃ) প্রজা দ্বারা ইষ্ট, (স্পার্হাঃ) তথা স্পৃহণীয়, (সুবর্ণাঃ) স্বচ্ছ, এবং (অনবদ্যরূপাঃ) পবিত্র (গাঃ) গতিশীল জলকে, (পর্বতেভ্যঃ) মেঘ থেকে (বিতূর্যা=বিতূর্য) কর্তন করে, (বৃহস্পতিঃ) মহাব্রহ্মাণ্ডের পতি পরমেশ্বর (নির্ ঊপে) পৃথিবীতে উর্বর রূপে প্রেরিত করেছেন। (ইব) যেমন (স্থিবিভ্যঃ) ক্ষেত্র-স্থল থেকে কেটে কৃষক (যবম্) যব আদি অন্ন দেয়।

    - [অতিথিনীঃ=অৎ সাতত্যগমনে+ইথিন্+ঙী (স্ত্রিয়াম্)। ইষিরাঃ=ইষু ইচ্ছায়াম্। গাঃ=গমনশীল জল (উণা০ কোশ, পাদ ২, সূত্র ৬৭ এ মহর্ষি দয়ানন্দ)। স্থিবিঃ=ক্ষেত্রস্থল?। সাধ্বর্যাঃ=অধ্বর= অন্তরিক্ষ (নিঘং০ ১.৩); অধ্বর্যঃ= অধ্বরীয়=অন্তরিক্ষস্থ। সাধ্বর্যাঃ=অন্তরিক্ষস্থ মেঘের সাথী।]

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top