अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 34/ मन्त्र 8
यं क्रन्द॑सी संय॒ती वि॒ह्वये॑ते॒ परेऽव॑र उ॒भया॑ अ॒मित्राः॑। स॑मा॒नं चि॒द्रथ॑मातस्थि॒वांसा॒ नाना॑ हवेते॒ स ज॑नास॒ इन्द्रः॑ ॥
स्वर सहित पद पाठयम् । क्रन्द॑सी॒ इति॑ । सं॒य॒ती इति॑ स॒म्ऽय॒ती । वि॒ह्वये॑ते॒ इति॑ । वि॒ऽह्वये॑ते । परे॑ । अव॑रे । उ॒भया॑: । अ॒मित्रा॑: ॥ स॒मा॒नम् । चि॒त् । रथ॑म् । आ॒त॒स्थि॒ऽवांसा॑ । नाना॑ । ह॒वे॒ते॒ इति॑ । स: । ज॒ना॒स॒: । इन्द्र॑: ॥३४.८॥
स्वर रहित मन्त्र
यं क्रन्दसी संयती विह्वयेते परेऽवर उभया अमित्राः। समानं चिद्रथमातस्थिवांसा नाना हवेते स जनास इन्द्रः ॥
स्वर रहित पद पाठयम् । क्रन्दसी इति । संयती इति सम्ऽयती । विह्वयेते इति । विऽह्वयेते । परे । अवरे । उभया: । अमित्रा: ॥ समानम् । चित् । रथम् । आतस्थिऽवांसा । नाना । हवेते इति । स: । जनास: । इन्द्र: ॥३४.८॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 34; मन्त्र » 8
भाषार्थ -
(ক্রন্দসী) যার মধ্যে আক্রন্দন হচ্ছে, এমন/এরূপ দ্যুলোক এবং ভুলোক (সংযতী) পরস্পর যুক্ত হয়ে, আত্মরক্ষার্থে (যম্) যার (বিহ্বয়েতে) আহ্বান করে, তথা (পরেঽবরে) দূরের এবং সমীপের (অমিত্রাঃ) অমিত্র রাষ্ট্র (উভয়া) এই উভয়ের সহায়তার জন্য যার আহ্বান করে, (সমানং চিদ্) একরকম/সমান (রথম্) রথে (আতস্থিবাংসা) স্থিত যোদ্ধা (নানা) নানারূপে যার (হবেতে) আহ্বান করে—(জনাসঃ) হে প্রজাগণ! (সঃ ইন্দ্রঃ) সেই পরমেশ্বর।
- [ক্রন্দসী=দ্যাবাপৃথিব্যৌ।]
इस भाष्य को एडिट करें